De lezing agendeert de grote klimatologische uitdagingen en gevolgen die dat heeft op de inrichting van de stad en het landschap. Ivo Rosbeek introduceert de avond, de wateropgave die wij hier in Limburg hebben en kondigt de spekers aan.
Matthijs Willemsen beschrijft de uitdagingen die er in Limburg en specifiek rondom Maastricht. Het natuurlijke verloop van de Maas is door de verstedelijking van Maastricht verdwenen en Maastricht is tegenwoordig een bottleneck voor het water, waardoor het water juist opgestuwd wordt ter hoogte van de oude stad. Daarnaast wordt het probleem verergerd doordat het regenwater dat in het heuvelland valt te snel wordt afgevoerd naar de Maas, met alle bijkomende gevolgen voor de dorpen en kernen in het heuvelland. Kortom er is een grote opgave die niet alleen Maastricht. Matthijs geeft in zijn verhaal echter ook aan dat de wateropgave ook kansen biedt om de kwaliteit van het landschap en de stad te verbeteren, door enkele kansen te duiden. Dit zijn ontwerpgaven en deze dienen in het vervolg van het project Zuidelijk Maasdal verder uitgewerkt te worden.
Jasper Hugtenburg en Berdie Olthof illustreren in hun lezingen hoe watermanagement een sleutelrol speelt in ruimtelijke herinrichting. Beiden tonen praktijkvoorbeelden die de betekenis van water als ruimtelijk en ecologisch instrument benadrukken. Hun verhalen maken duidelijk hoe water niet alleen een technische uitdaging is, maar ook een kans biedt voor duurzame en aantrekkelijke inrichting van stad en land.
Jasper neemt in zijn lezing het publiek mee op een reis langs de Maas. Hier komen we verschillende projecten tegen waarin de wateropgave is aangepakt om de leefbaarheid en de kwaliteit van stad en landschap een impuls te geven. Van natuurlijke waterberging in het Geuldal, via in het landschap en de gebouwde omgeving ingepaste dijkversterking tot een visie waarin de laaggelegen monding van de rivier kan meegroeien met de zeespiegelstijging.
Berdie gaat in op drie voorbeelden met water in de hoofdrol: het Masterplan voor het Geusseltpark (2005), het ontwerpend onderzoek voor de Schijn-Scheldeverbinding in Antwerpen (2015) en de planvorming voor de Kanaalzone in Nijmegen (2025). De plannen laten zien hoe opgaves en opvattingen veranderen, maar hebben ook veel met elkaar gemeen. Steeds is er sprake van ‘verstrengelde landschappen’, waar stad en landschap met elkaar verweven zijn.
1 Matthijs Willemsen is landschapsarchitect en gebiedsregisseur voor het Project Zuidelijk Maasdal. Op deze avond treedt het Project Zuidelijk Maasdal voor het eerst officieel naar buiten door deel te nemen aan deze lezing en in het Stayokoyhotel is een inloopavond georganiseerd.
2 Jasper Hugtenburg is landschapsarchitect, fysisch geograaf en Maastrichtenaar. Hij werkt al twee decennia als projectleider bij H+N+S Landschapsarchitecten, waar hij zich onder andere richt op het ontwerpen van veerkrachtige waterlandschappen. Naast zijn werk als landschapsarchitect geeft Jasper les aan de Academie van Bouwkunst te Maastricht en geeft hij les aan de University of British Columbia in Vancouver.
3 Berdie Olthof is adviseur van de gemeente Den Haag en Nijmegen en in opdracht van Rijkswaterstaat supervisor van de A27 Houten-Hooipolder (waar de komende jaren vier bruggen vervangen moeten worden). Tot 2023 had ze haar eigen ontwerpbureau Feddes/Olthof landschapsarchitecten in Utrecht. Naast haar werk als landschapsarchitect geeft Berdie Olthof les aan de Academie van Bouwkunst te Amsterdam.